Twee jaar nadat de Madoff-fraude werd onthuld, heeft een groep van 2.500 Europese beleggers actie ondernomen welke gericht is op het compenseren van hun verliezen op beleggingen in de fondsen van Madoff. Deminor´s eerdere analyse is bevestigd door recente ontwikkelingen in de zaak, waaruit blijkt dat de fraude had kunnen worden ontdekt en dat financiële instellingen en professionals willens en wetens een oogje hebben dichtgeknepen met betrekking tot de risico's in verband met Madoff. De reden hiervan was dat de financiële instellingen en professionals hun commerciële relaties wilden beschermen en bijkomende vergoedingen wilden innen. Europese beleggers kunnen zich niet beroepen op recente rechtszaken aangespannen door de Amerikaanse curator, indien zij een maximale vergoeding van hun verliezen wensen te verkrijgen.
A. Feiten en cijfers: vermoedelijk de grootste groep Europese slachtoffers
Sinds december 2008 heeft Deminor van ongeveer 2.500 directe slachtoffers van de Madofffraude en van nalatige professionals (custodian banks, investment managers en auditors) die betrokken zijn bij het opzetten en uitvoeren van de zogenaamde "Madoff feeder-funds", het mandaat gekregen om hun belangen te behartigen. Deze beleggers hebben gezamenlijk EUR 400 miljoen verloren. De meeste beleggers zijn uit Europa afkomstig (Duitsland, Frankrijk, België, Nederland, Zwitserland, Italië, ...). Onlangs nog is een enorme groep Duitse investeerders (750 personen) toegetreden tot het syndicaat.
De investeerders, verenigd door Deminor, vertegenwoordigen waarschijnlijk de grootste groep slachtoffers die actief is in deze zaak en hebben zich sterker dan ooit verenigd en gemobiliseerd om volledige vergoeding van hun verliezen te vorderen.
B. Stand van zaken sinds december 2008: indiening van talrijke klachten en vordering tot schadevergoeding
Na de succesvolle pre-trial acties in 2009, welke gericht waren op het verkrijgen van vertrouwelijke documenten, werd licht geworpen op de relatie tussen de feeder-fondsen, hun dienstverleners en Madoff. Deminor heeft in 2009 en 2010 tal van klachten bij de rechtbanken van Luxemburg en Amsterdam ingediend waarvan de vordering tot schadevergoeding als volgt werd ingesteld:
• namens ongeveer 1.000 beleggers tegen UBS;
• namens ongeveer 750 investeerders tegen HSBC; en
• namens ongeveer 750 beleggers tegen Citco.
Deze banken en dienstverleners hebben ondanks duidelijke verplichtingen en regels een geheel van hun taken en functies gedelegeerd aan Madoff, welke waren opgenomen in een ‘sub-custody overeenkomst'. Het bestaan van deze overeenkomst zou nooit bekend gemaakt worden aan de investeerders, noch aan lokale regelgevende instanties.
Uiteindelijk faalden de banken en dienstverleners in het ondernemen van een proper ‘due diligence' op Madoff - zoals standaard is bij de aanstelling van een sub-custodian (zie de richtlijnen uitgevaardigd door het "International Securities Services Association", waarvan UBS en HSBC beiden lid zijn). Daarnaast aanvaardden zij dat Madoff benoemd werd als sub-custodian, ondanks de alarmerende conclusies die de accountants onder de aandacht brachten (zie de KPMG-rapporten van 2006 en 2008 met de titel: "Herziening van het frauderisico en de daarmee samenhangende operationele risico's op Bernard L. Madoff Investment Securities LLC", die meer dan 20 risico's van fraude en operationele risico's identificeerde) . De KPMG-rapporten bevestigen, voor zover nodig, dat de fraude gemakkelijk was te detecteren.
Juridische acties in de bodemprocedure tegen de accountants (dat wil zeggen E & Y en PwC) zijn aanhangig gemaakt of zullen binnenkort worden gestart voor de juiste instanties, inter alie, om de investeerders en de lokale regelgevende instanties op de risico's te wijzen die inherent zijn aan de werkelijke structuur van het fonds waarmee Madoff - wiens naam nooit vermeld in het prospectus - volledige controle van de activa had en dus in strijd handelde met de voorschriften en elementaire richtlijnen welke te waarborgen in de sector van de beleggingsfondsen. Immers, dezelfde persoon kan niet optreden als vermogensbeheerder en bewaarder. Dit met het oog om te voorkomen dat de investment manager wegloopt met geld van het fonds.
C. De recente rechtszaken geïnitieerd door de Amerikaanse curator: dezelfde doelstellingen als de Europese initiatieven?
Deminor neemt kennis van de recente stortvloed aan rechtszaken die door de Amerikaanse curator zijn aangespannen voor de rechtbank van New York tegen verschillende entiteiten en personen. De grootste zorg aan deze kant van de Atlantische Oceaan is of de acties van de curator garanties bieden voor de Europese beleggers en of die acties van nut zijn om hun kans op schadevergoeding te maximaliseren.
Deze Amerikaanse juridische procedures zijn gericht op het verkrijgen van geld om de opbrengst van het "Madoff imperium", uiteindelijk te herverdelen onder de "klanten" van Madoff, zoals deze term strikt geïnterpreteerd is door Amerikaanse rechtbanken. Met "klanten" worden namelijk beleggers bedoeld die een beheerde account bij Madoff hadden en dus direct aan Madoff werden blootgesteld. Bij de overgrote meerderheid van de Europese beleggers vertegenwoordigd door Deminor was sprake van een indirecte blootstelling aan Madoff, door investeringen in de zogenaamde "feeder Madoff-fondsen".
Deze Europese beleggers worden dan ook niet beschouwd als "klanten" zoals die onder de definitie van "klanten" vallen door de Amerikaanse rechtbank en zijn dus uitgesloten van (i) de USD 500.000 SIPC bescherming (een forfaitair bedrag gegarandeerd aan alle "klanten" van Madoff door de Amerikaanse autoriteiten), en (ii) een direct pay-out (indien aanwezig) uit de Madoff-boedel.
Aan de ene kant heeft de vermeende nalatigheid van de financiële instellingen en dienstverleners zoals UBS, HSBC en Citco een grote impact gehad op de Europese investeerders, terwijl aan de andere kant het geld dat de Amerikaanse curator van deze instellingen en dienstverleners zal herverdelen onder alle Madoff-slachtoffers. Dit zal met inbegrip zijn van Amerikaanse investeerders die een beheerde account hadden bij Madoff en op geen enkele manier een relatie hadden met UBS, HSBC en Citco. Met het oog het voorkomen van een mogelijke verwatering van hun (potentiële) schadevergoeding, blijft het van het allergrootste belang dat Europese beleggers niet alleen rekenen op de rechtszaken van de Amerikaanse Trustee, maar zich daarnaast verenigen om passende initiatieven te initiëren met als doel een volledige vergoeding van hun eigen verliezen te verkrijgen.
* * *
Contact personen:
Brussels:
Charles Demoulin
+32 2 674 71 10
Amsterdam:
Joost Kramer
+31 20 3012 341
